- سه شنبه ۶ مهر ۹۵
- ۲۲:۳۲

همه چیز درباره شکلات نوتلا ونحوه مدشدنش در ایران
معرفی انواع خوراکی های پرطرفدار در ایران
هفته
نامه همشهری جوان - مهران باقی: صحبت از یک پدیده یا یک تب عجیب است؛ تب
نوتلا، محصول یک کارخانه شکلات سازی ایتالیایی که سال هاست عقل و هوش شکلات
خورهای سرتاسر دنیا را ربوده و آن ها را دچار اعتیاد کرده؛ تبی که طی
سالیان اخیر به لطف شبکه های اجتماعی به ایران هم سرایت کرد و ایرانیان
عزیز که همیشه ثابت کرده اند در مورد پدیده های مختلفی مثل پوکمون گو و
خیلی چیزهای دیگر موج سواران قابلی هستند، ظرف مدت چند ماه «جو» نوتلاخواری
را هم به اوج رساندند و کاری کردند که شاخک های بعضی از نهادهای نظارتی و
انتظامی را هم تیز و آن ها را نسبت به موضوع حساس کرد و حالا با روند آرامش
مشغول فروکش کردن است. در این گزارش جمع و جور، نگاه مختصری داریم به
فرایند شروع و اوج گیری این تب پرکالری و البته پرسود و بررسی چرایی تبدیل
آن به یک خرده فرهنگ موقت بین جوانان ایرانی.
نوتلا از دهه 60 میلادی به دنیا عرضه شد و با وجود ترکیب بسیار ساده اش که شامل کاکائو، شکر، روغن پالم و فندق بود، با سرعتی زیاد به یک خوراکی پرفروش جهان تبدیل شد و راهش را به سبک زندگی مردم اروپا باز کرد.
نوتلا از دهه 60 میلادی به دنیا عرضه شد و با وجود ترکیب بسیار ساده اش که شامل کاکائو، شکر، روغن پالم و فندق بود، با سرعتی زیاد به یک خوراکی پرفروش جهان تبدیل شد و راهش را به سبک زندگی مردم اروپا باز کرد.
نو مثل نوتلا
نوتلا در ایران پدیده کاملا تازه واردی است و می توان آن را محصول دهه 80 شمسی دانست. در دهه 60 که بالکل خبری از محصولات خوراکی خارجی نبود و اگر هم بود، عرضه آن محدود می شد به یک یا دو سوپرمارکت مشهور در پایتخت.
در دهه 70 و بعد از رونق گرفتن واردات هم نوتلا نتوانست جایی بین محصولات خوراکی محبوب برای خودش باز کند و نحوه ورودش منحصر می شد به سوغات آوردن توسط مسافران به صورت یک علاقه شخصی تا یک کالای عمومی.
ناگفته نماند در آن زمان عمده واردات شکلات خارجی به کشور از ترکیه صورت می گرفت و از آن جا که ترک ها هم در تولید شکلات صبحانه دستی بر آتش داشتند، زمینه به شکل کمرنگی برای ورود اژدها مهیا شد. در دهه 80 ورود شکلات های اروپایی به کشور شدت گرفت و نوتلا در کنار برادرش Kinder به یکی از ارکان اصلی واردات خوراکی تبدیل شد اما مصرف آن همچنان محدود بود و تبدیل به خرده فرهنگ نشده بود.
با گسترش شبکه های اجتماعی در اواخر دهه 80، شهرت نوتلا در کشور افزایش پیدا کرد و جوانان ایرانی هم همپای فرنگی ها، عکاسی و تجلیل از این شکلات را در دستور کار قرار دادند. در کنار مزه، اسم خوش آهنگ، بسته بندی خوش آب و رنگ و فتوژنیک(!) بودن این محصول، ذائقه آن هایی را که از قافله عقب بودند هم قلقلک داد و نوتلا در دهه 90 شمسی تبدیل شد به ستاره محصولات خوراکی در فضای مجازی. نشان به آن نشان که از زمان اوج گیری اینستاگرام در ایران که مربوط به همین دهه است، ایرانی های عزیز تا به حال 46 هزار بار از هشتگ#نوتلا در این شبکه اجتماعی استفاده کرده اند، ضمن این که سهم هموطنان مان از شش میلیون و 400 هزار هشتگ انگلیسی نوتلا هم کم نیست!
تب نوتلا این اواخر به جایی رسید که بعضی ها با انتشار عکسی از یک جعبه پنیر ساده ایرانی زیر آن می نوشتند: صبحانه واقعی 90درصد نوتلاخورهای اینستا! و طبعا منظورشان این بود که حتی آن هایی که استطاعت خرید نوتلا را ندارند هم برای عقب نماندن از قافله وارد بازی شده اند!
در همین گیر و دار چشم و هم چشمی نوتلاخوری بین جوانان وطنی، کی آدم تیزهوش و فرصت طلب با استفاده از این تب، کسب و کاری راه اندازی کرد که ظرف مدت تقریبا شش ماه، جامعه را درنوردید.
تابستان 1394 عابرانی که در خیابان اندرگو مشغول رفت و آمد بودند، توجه شان به تابلوی مغازه ای جلب شد که عبارت Nutella با همان فونت آشنای نوتلا روی آن به چشم می خورد. این مغازه کوچک به عرضه دسرها و محصولاتی پرداخت که پایه اصلی همه آن ها نوتلا بود.
«امید اصلی»، موسس نوتلابار احتمال تبلیغ محصولاتش را توسط خود مردم و از طریق شبکه های اجتماعی داد. این ترفند جواب داد و چند ماه بعد شعبه دوم آن افتتاح شد، خوره های نولتا سریعا این پدیده جدید را کشف کردند و با خوشحالی تصاویر محصولات آن ها را با هشتگ #نوتلابار در صفحات شخصی به اشتراک گذاشتند و تعداد عکس هایی که با این هشتگ در اینستا پست شد، از مرز چهارهزار تصویر عبور کرد.
تب نوتلابار به مرور شدیدتر شد و بعد از موفقیت شعبه دوم که در زمستان سال گذشته، ظرف مدت شش ماه این برند صاحب حدود 30 شعبه دیگر در سراسر کشور شد! صاحب این محصول در ایران طالب سوددهی پرسرعت بود، به همین دلیل قیمت خرید تابلو و فروش نمایندگی را چندان بالا نبرد تا برندش با سرعت عجیبی در تمام شهر تهران و در شهرهای بزرگ کشور پخش شود.
از اوایل سال جاری نوتلابار دیگر خودش را به عنوان یک پدیده مطرح کرده بود و هر جا می رفتید یک مغازه کوچک سفیدرنگ با نوشته نوتلابار می دیدید و یک صف عجیب جلوی آن. بعد از تهران شهرهای رشت، کرج، مشهد، کلارآباد، یزد، نور، اصفهان، سلمان شهر، قزوین و بابل هم به جرگه مبتلایان به این تب پیوستند.
با فراگیر شدن این تب، کم کم حساسیت ها نسبت به آن بالا رفت. ابتدا خبر رسید فرهنگستان زبان و ادب فارسی به عنوان غربی «نوتلابار» اشکال گرفته و واژه پیشنهادی جایگزینش هم «نان داغ، شکلات داغ» است.
این خبر خیلی زود دستمایه بحث در فضای مجازی شد و چند روز بعد هم فرهنگستان آن را تکذیب کرد اما جمع شدن تابلوی «نوتلابار» از سردر نمایندگی ها با استفاده از ترکیب «شکلات» به اضافه محله آن نمایندگی در تابلوی مغازه، نشان داد فراگیرشدن این برند کاملا خارجی در جامعه موجب بروز نگرانی هایی شده.
آن تابلوهای فرهنگی نشان جمع شد اما تب نوتلاخوری کماکان ادامه دارد و اگر سری به صفحه رسمی این محصول در اینستاگرام که 55 هزار فالوئر دارد بزنید، تقریبا هر دو هفته یک بار خبر افتتاح شعبه جدیدی از آن در یک نقطه از تهران یا ایران منتشر می شود تا مشخص شود این جو دست کم تا پایان سال شیب صعودی خواهدداشت.

همزمان با اوج گیری کار نوتلابار در ایران، بلافاصله سر و کله برندهای مشابهی که دقیقا همان محصولات را با کمی تغییر عرضه می کردند، پیدا شد. نام برند تمامی این جدیدالورودها هم ترکیبی از اسم «نوتلا» با یک پسوند نظیر «لند»، «پلاس» و... بود. عجیب این که یکی از این نمایندگی های به ظاهر جعلی یک بار مدعی شد فروشگاه های اصلی در تولید محصولاتشان به جای نوتلا، از شکلات «فرمند» استفاده می کنند!
این تعدد برند باعث شد در مورد سرمنشاء نوتلابار کنجکاو شویم و ببینیم آیا اساس چنین نشانی به این شکل در خارج از کشور هم وجود دارد یا نه؟ پاسخ تا حدی مثبت است. نوتلا بار در خارج از ایران هم هست اما نه به این شکل و در قالب یک برند مجزا. یک سلسله فروشگاه زنجیره ای تولید و عرضه موادخوراکی در دنیا وجود دارد به اسم Eataly.
در برخی از شعبه های این فروشگاه غرفه هایی هست به نام «نوتلابار». با توجه به طیف محصولات عرضه شده در آن و آب و رنگ غرفه هایش، به نظر می رسد نوتلابار ایرانی با الهام از آن در داخل به راه افتاده اما این که همتای وطنی نوتلابار به صورت رسمی از نسخه فرنگی اش مجوز نمایندگی دارد یا نه محل ابهام است، چرا که نوتلابارهای خارجی زیرمجموعه همان فروشگاه های Eataly هستند و به صورت مجزا از آن مجموعه ها وجود خارجی ندارند، در حالی که آن مجموعه در ایران نمایندگی یا مجوز فعالیت ندارد.
یک مورد بامزه دیگر هم هست، این فروشگاه در سرتاسر جهان مجموعه 28 شعبه دارد و توزیع آن به این شکل است؛ قاره آمریکا چهار شعبه دارد (سه شعبه آمریکا، یک شعبه برزیل)، در آسیا شش شعبه (سه شعبه ژاپن، یک شعبه دوبی، دو شعبه کره جنوبی) و در اروپا 18 شعبه (16 شعبه ایتالیا، یک شعبه آلمان و یک شعبه ترکیه)، در حالی که تعداد شعبه های نوتلا بار در ایران قریب به 30 شعبه است که همین موضوع ابهام قضیه را دوچندان می کند.

ضمن این که نمایندگی رسمی هر محصول مطرح بین المللی موظف به داشتن وب سایت، شماره نمایندگی و گواهی نمایندگی از مبدا است، در صورتی که چنین چیزی در مورد این محصول در ایران به چشم نمی خورد و در وب سایت رسمی Eataly هم اشاره ای به وجود نمایندگی در کشورمان نشده.
حتی در سایت نوتلا بار ایران هم هیچ اثری از مجوز یا گواهی نمایندگی پیدا نمی کنید و در آن فقط نشانی و شماره تلفن شعب آن نوشته شده! البته در جهان فروشگاه مشابه دیگری به نام Nutallaria وجود دارد که آن هم به عرضه محصولات نوتلایی مشغول است اما آن هم در ایران نمایندگی یا شعبه ای ندارد.
شما برای گرفتن یک شعبه از نوتلابار وطنی باید رقمی در این مایه ها هزینه کنید.خوراکی های دیگری که مثل یک تب در کشور فراگیر شدند

رستگاری در جیک ثانیه
موفقیت سریع یک محصول خوراکی و تبدیل شدن آن به موج، مختص نوتلا نیست، سابق بر این هم محصولات و پدیده هایی بوده اند که ظرف مدت کوتاهی جامعه را ترکانده اند و تب شان بعد از مدتی فرونشسته. نگاهی داریم به بعضی از این پدیده ها و سرنوشت آن ها.
آیس پک
وقتی در مرداد سال 1385 اولین شعبه فروشگاهش را که در آن بستنی شل شده با موز به فروش می رسید، تاسیس شد کسی فکر نمی کرد در کمتر از شش ماه «آیس پک» صاحب 100 نمایندگی در سرتاسر ایران شود! اما سیاست بازاریابی که بر سوددهی و گسترش سریع بنا شده بود، آیس پک را به یکی از پدیده های مهم و البته گذرای تاریخ محصولات خوراکی تبدیل کرد.
سرنوشت: هنوز هست ولی با دوران اوجش فاصله ای نجومی دارد.

دهه 80 نقطه عطفی در زمینه تنوع بخشی به بازار محصولات خوراکی بود. ذرت های لیوانی هم محصول این دوره هستند. این خوراکی های سالم و لذیذ در دوره ای در کشور باب شدند که تب پاساژگردی بین جوان ها بسیار داغ بود و مقابل در ورودی تمام پاساژهای معروف، بساط فروش «کاپ کورن» با طعم های مختلف برپا بود.
سرنوشت: به شیوه ای نجیبانه به حیات خودش ادامه می دهد، با کمترین میزان افت و خیز.

محصول اواخر دهه 80 است. فرچیپس نان علاقه تمام نشدنی بشر به موضوع «سیب زمینی سرخ کرده» را خورد. برش های گرد و نازک سیب زمینی به شکل چیپس که بعد از سرخ شدن به رنگ طلایی در می آمد، بعد از اضافه شدن کمی ادویه و پودر پنیر کاملا مقاومت ناپذیر بود!
سرنوشت: در بعضی از پاساژهای قدیمی همچنان قابل رویت است.

مطالب مرتبط با موضوع
معرفی 10شکلات ساز برتر جهان
کلیه سازندگان شکلات حاضر در این لیست اعم از شکلاتهای تلخ، مغزدار،
میوهای، تافی و غیره از برترینهای این صنعت به شمار میروند و هرگز از
چشیدن طعم شکلاتهای آنها پشیمان نخواهید شد!
Teuscher فعالیت خود را ۷۰ سال قبل در شهری کوچک در میان کوههای آلپ
سوئیس آغاز کرد. Dolf Teuscher، مالک این کارگاه شکلات سازی، تمامی دنیا را
برای تهیه بهترین مواد اولیه از جمله کاکائو، مارزیپان، میوه، خشکبار و
غیره زیرپا گذاشت. پس از گذشت سالها و کسب تجربیات ارزنده، وی امروزه
شکلاتهای خوشمزه خود را با دستورهای تهیه معروفش تولید و به علاقهمندان
عرضه میکند. در حال حاضر، این کارگاه شکلاتسازی بیش از یکصد نوع شکلات
تولید میکند که روش تهیه آنها نسل به نسل منتقل شده است. در این کارگاه
از بهترین، مرغوبترین و گرانترین مواد اولیه برای تهیه شکلاتها استفاده
میشود و نکته مهم اینکه هیچ نوع مواد افزودنی یا نگهدارنده در این
شکلاتها وجود ندارد. این شکلاتها بصورت هفتگی به شعبههای Teuscher در
سراسر جهان ارسال میشوند.
کترینا مارکف، مالک و سازنده شکلات این کارگاه، انواع ادویهجات، گلها و
ترکیبات شکلات را برای ساخت طعمهای جدید شکلات استفاده میکند. او هنر
قنادی و شکلاتسازی را در Le Cordon Bleu آموخته است. وی با الهام از
آموختههایش، با تلفیق ادویهجات و گلها با مواد پایه شکلات موفق به ایجاد
طعمهای جدیدی نظیر دانه وانیلی مکزیکی و کارامل آرژانتینی شده است.

شکلات تلخ محصول اصلی این شرکت به شمار میرود. به منظور اطمینان از
کیفیت، کلیه مراحل تولید از پرورش دانه کاکائو تا محصول نهایی، در انحصار و
تحت نظارت خود شرکت قرار دارد. در ابتدا دانههای کاکائو برای تائید کیفیت
مورد آزمایش قرار میگیرند و در مرحله بعد، با سایر مواد ترکیب و تبدیل به
شکلات تختهای میشوند. کلیه شکلاتها در قالبهای کوچک و به روش تولید
صنعتی تهیه میشوند.علاوه بر شکلاتهای آماده مصرف، این شرکت شکلاتهای
مخصوص طبخ را نیز تولید و به بازار عرضه میکند.
به هنگام ورود به این کارگاه شکلاتسازی، احساس میکنید که پا به یک مغازه
کاملا اروپایی گذاشتهاید. بسیاری از مشتریان این تجربه خاص را با فیلم Chocolat مقایسه میکنند. تخصص این کارگاه در تولید شکلاتهای تازه و دستساز است. میزهای این فروشگاه جذاب مشتریان را وسوسه میکند تا همانجا شکلات خود نظیر pain au chocolat را
انتخاب و میل کنند، یا به منزل ببرند. مشتریان حتی میتوانند مراحل تهیه
شکلات را از پشت پنجرههای شیشهای داخل مغازه تماشا کنند. این شکلاتسازی
دارای ۵ شعبه در شهر نیویورک و یک شعبه در Harrah آتلانتیک سیتی است.
نورمن لاو، مالک این شکلاتسازی چنین میگوید که شکلات عشق من است و شکلات
خوب علاوه بر طعم باید ظاهر زیبایی نیز داشته باشد. لاو و شریک وی تکنیک
خاصی را در رنگ کردن شکلاتهای بلژیکی، فرانسوی و سوئیسی بصورت دستی یا
قالبی به کار میگیرند. از سایر محصولات خوشمزه این کارگاه میتوان به
شکلات سفید کدو تنبل اشاره کرد که بسیار دلچسب است. از جمله سایر مواد
اولیه منحصربفرد مصرفی این کارگاه میتوان به تمشک وحشی، موز، زنجفیل،
کارامل، فندق و ... اشاره کرد.
این کارگاه از سال ۱۹۲۲ در زمینه ساخت شکلات فعال بوده و کاکائوی مصرفی
خود را از آمریکای جنوبی، کارائیب و نواحی اقیانوسیه تامین میکند. شکلات
فرانسوی در ابعاد مختلفی تهیه میشود. Valrhona انواع مختلفی از شکلاتها را
در طعمهای خاص و منحصربفرد به مشتریان عرضه میکند و از سال ۲۰۰۸ اقدام
به تولید شکلاتهایی با طعمهای فلفلی، نمکی کرده است.
شروع فعالیت این کارگاه شکلاتسازی مربوط به سالهای ۱۹۲۰ توسط
خانواده Draps در بلژیک است. شکلاتهای بادامی این کارگاه بصورت انبوه در
سراسر جهان به فروش میرسد. Joseph Draps در سن ۱۴ سالگی وارد این حرفه
خانوادگی شد و پس از گذشت سالها و اندوختن تجربه به درجه عالی در این صنعت
دست یافت. وی تصمیم به تولید یک سری شکلات ویژه و با پرستیژ زد و نام
جالبی را برای آنها انتخاب نمود. به همین منظور وی با انتخاب نام Godiva و
بستهبندی آن در جعبههای طلائی کیفیت عالی این محصول را به همه نشان داد.
همچنین برای اثبات درجه کیفیت با مراجعه به دادگاه عالی بلژیک حق انحصاری
تولید را نیز دریافت نمود و همچنان به فعالیت خود در خلق طعمهای جدید برای
دوستداران شکلات ادامه میدهد.
Richard Donnelly مالک این کارگاه، با استفاده از شکلاتهای فرانسوی و
بلژیکی و مواد اولیه خاصی نظیر اسطوخودوس، زعفران، هل و چای ارلگری،
شکلاتهای ویژه و منحصربفردی را تولید میکند. در نتیجه این خلاقیتها و
فقط پس از گذشت ۱۰ سال از شروع فعالیتدر صنعت شکلاتسازی، وی موفق به
دریافت سازنده شکلات در فستیوال شکلات اروپا در محل پروجای ایتالیا شد.
برای حفظ کیفیت و همچنین تازگی شکلاتها، Donnelly روزانه فقط ۲۲ کیلوگرم
شکلات تولید میکند. اگر شما نیز علاقهمند به چشیدن طعمهای خاص شکلات
هستید، حتما شکلات سفید فندقی یا کارامل وانیل عسلی Donnelly را امتحان
کنید.
شکلاتهای ساخت Richart از بهترین مواد اولیه و با بالاترین کیفیت تولید
میشوند. این کارگاه نیز بصورت خانوادگی در تهیه دستورالعمل شکلاتها
مشارکت داشته و هفت بار موفق به دریافت روبان آبی، بالاترین نشان افتخار
کشور فرانسه، شدهاند. Richart با داشتن مهارت فوقالعاده در صنعت
شکلاتسازی، اکنون در پی خلق طرحها و رنگهای متفاوت برای شکلاتها است.
در واقع، یک جعبه شکلات مخلوط و رنگارنگ بسیار زیبا و خیرهکننده به نظر
میرسد. اگر واقعا عاشق شکلات هستید، میتوانید با پرداخت ۸۵۰ دلار یک جعبه
هفت طبقه دارای محافظ گرما و رطوبت، پر از شکلاتهای خوشمزه تهیه کنید!
برای چشیدن طعم یکی از بهترین شکلاتهای دنیا حتما لازم است تا سری به
آمستردام بزنید. صاحبان Puccini کافه و رستورانی بسیار دلچسب را برای
چشیدن شکلاتهای بینظیرشان فراهم کردهاند. تازگی کلیه مواد اولیه به کار
رفته در ترکیبات جالب شکلات و ادویهجات از الویتهای این کارگاه
شکلاتسازی محسوب میشود. اگرچه تنوع طعمها چندان زیاد نیست ولی کیفیت
شکلاتها واقعا شگفتانگیز است.
معرفی 10شکلات ساز برتر جهان

۱. Teuscher (زوریخ، سوئیس)


۲. Vosges Haut-Chocolate (شیکاگو، ایلینویز آمریکا)


۳. Scharffen Berger Chocolate Maker, Inc (برکلی، کالیفرنیای آمریکا)


۴. Jacques Torres Chocolate (نیویورک، آمریکا)


۵. Norman Love Confections (مییرز، فلوریدای آمریکا)


۶. Valrhona (فرانسه)


۷. Godiva Chocolatier (بروکسل، بلژیک و سراسر جهان)


۸. Richard Donnelly Fine Chocolates (سانتاکروز، کالیفرنیا، آمریکا)


۹. Richart (پاریس، فرانسه)


۱۰. Puccini Bomboni (آمستردام، هلند)

