ر منابع اصیل علوم استراتژیک شرقی آمده
است: برخورد با هر دشمنی نیاز به شناخت تفکر او دارد: تفکر دشمن را بشناس،
استراتژیاش را بدان، و آن را ناکارآمد کن تا نیازی به از پا درآوردن دشمنت نداشته
باشی. با این مقدمه و با توجه به شدت نفوذی که میشل اوباما همسر باراک اوباما در فرهنگ
عمومی این کشور و بسیاری از کشورهای با فرهنگ غربی دارد، نگاهی به زندگینامه و
شخصیتشناسی وی میتواند مخاطبان محترم را با مدل فکری این الگوی آمریکایی آشنا
سازد.
زندگینامه و تبارشناسی
میشل لاواون رابینسون اوباما Michelle
LaVaughn Robinson Obama، متولد 17
ژانویه 1964 (27 دی 1342 ﻫ.ش) یک نویسنده و حقوقدان آمریکایی است. وی همسر
رئیسجمهور فعلی آمریکا، باراک اوباما و نخستین زن دورگه آفریقایی-آمریکایی است که
بانوی اول آمریکا شده است. میشل اوباما در جنوب شیکاگو بزرگ شد و فارغالتحصیل
دانشگاههای پرینستون و دانشکده حقوق دانشگاه هاروارد است. او اوایل دوران حرفهای
حقوقیاش را در شرکت سیدلی آستین، یعنی جایی که با باراک اوباما آشنا شد، گذراند.
سپس در مرکز درمانی دانشگاه شیکاگو مشغول به کار شد. این دو در سال 1992 ازدواج کردند و
اکنون دو دختر به نامهای مالیاآن و ناتاشا دارند.
میشل و باراک اوباما در سال 1992 ازدواج کردند و
اکنون دو دختر به نامهای مالیاآن و ناتاشا دارند.
او تمام سالهای 2007 و 2008 را در کمپین انتخاباتی شوهرش
برای ریاستجمهوری مشغول به کار بود. او
همواره، ابتدا به عنوان همسر یک سناتور و بعد به عنوان بانوی اول آمریکا، یک سمبل
مد و یک الگو برای زنان بوده است. به علاوه اینکه مشاور زندگی در فقر، موادغذایی و
سلامتی است.
حضور میشل اوباما در روز نخست ریاست جمهوری همسرش در حالی که یکی از گرانقیمتترین لباسهای آمریکا را پوشیده است
همه چهار پدربزرگ و مادربزرگ او چندنژاده بودند ولی اقوام
وی چیزی درباره وضعیت آنان در زمان بردهداری آمریکا نمیگویند. اجداد میشل اوباما
در فاصلههای دورتر ریشههای اروپایی و ایرلندی پیدا میکنند. به علاوه اینکه
اقوام پدر و مادر او به یک یهودی دورگه آفریقایی-آمریکایی به نام ربی کپرز Rabbi Capers میرسد.
میشل اوباما هنگام تحصیل در دانشگاه پرینستون به واسطه
همکاری با یک مرکز آموزشی و فرهنگی که به داشنجویان اقلیت خدمات میداد با مسائل
کشورهای جهان سوم آشنا شد و بعد از دوران دانشجویی نیز به همکاری با آنان ادامه
داد و سپس موفق شد که مدرک دکترای خود را در سال 1988 از دانشگاه هاروارد دریافت
کند.
میشل اوباما معمولا با لباس مشکی و لبخندی عمیق
در منظر عموم ظاهر میشود و به عنوان یک مسیحی پروتستان ارتباط خوبی با کلیسا
داشته و سعی دارد که میان کلیسا و مسائل سیاسی پیوند برقرار کند یا به بیان بهتر،
سیاست آمریکایی را به دیانت پروتستان خود بچسباند. میشل اوباما برای تشویق مردم به توجه به مسائل سیاسی میگوید: «به کسی که میگوید
کلیسا جای خوبی برای حرف زدن در مورد سیاست نیست بگویید جایی بهتر از این نیست،
جایی بهتر از کلیسا نیست زیرا مسائل سیاسی، نهایتا سیاسی نیستند، مسائل اخلاقی
هستند؛ و مسائلی هستند که با بزرگی و قوای بالقوه انسان و آیندهای که برای کودکان
و نوههایمان میخواهیم سروکار دارند».
میشل اوباما هنگامی که به کمپین انتخاباتی شوهرش پیوست از
تاثیرات بدی که مسائل سیاسی ممکن بود روی دخترانش بگذارد نگران بود و در یک
سخنرانی گفت: «من یک مشاور ارشد نیستم»؛ و در طول برگزاری کمپین انتخاباتی باراک،
تمام تلاش خود را کرد که با استفاده از چارچوب مادری، روی مسئله نژاد و
آموزش بحث کند.
از سال 2008 به بعد، خروجی رسانههای آمریکا شروع کردند به
مانور دادن روی این نکته که رفتار میشل اوباما با مخاطبانش بسیار نرمتر از گذشته
شده و بیشتر مصاحبه میکند؛ این تغییر در رفتار میشل اوباما در انتخاب لباس او هم
تاثیر داشت و پس از آن سعی کرد لباسهای غیررسمی بیشتری بپوشد؛ و این تغییر رویکرد
در انتخاب لباس به علاوه همراهیای که رسانهها با او داشتند باعث بهتر شدن تصور
عمومی مردم نسبت به او شد.
حوزه نفوذ میشل اوباما در دستگاه دیپلماسی عمومی
کاخ سفید
با شروع دوران ریاستجمهوری باراک، میشل شروع کرد به بازدید
از پناهگاههای بیخانمانها و نمایندگانی را برای مشاوره دادن درباره نحوه ارائه
خدمات عمومی به مدارس کشور فرستاد.
میشل اوباما ابداعات دیگری نیز در عرصه دیپلماسی عمومی
داشته است؛ مانند: مشاوره به خانوادههای نظامیان، کمکهای کاری به زنان برای
برقراری توازن میان اشتغال و خانهداری، تشویق خدمات عمومی، و ارتقای هنر و آموزش
هنر. وی پشتیبانیهای زیادی را به خانوادهها و زوجهای نظامیان ارائه کرده و تلاش
کرده است تا پیوند میان خانوادههای نظامی را تا حدی افزایش دهد. رسانهها اکنون
روی مدهایی که همسر باراک اوباما به راه میاندازد تمرکز خاصی دارند در حالی به
گفته خودش در تلاش است تا نخستین همسر رئیسجمهوری باشد که توجه ویژه به مسئله
خانوادههای نظامیان کرده است.
در ماه می سال 2014 (اردیبهشت 1393) به کمپین مبارزه
علیه دخترربایی گروه بوکوحرام پیوست و در توئیتر با انتشار تصویری، هشتگ دختران
ما را برگردانید (#bringbackourgirls) را به راه
انداخت.
ابتکار
دیپلماسی عمومی بانوی اول آمریکا در فضای مجازی برای مبارزه با گروه
تروریستی بوکوحرام و برگرداندن دختران ربوده شده توسط این گروه:
«هشتگ: دختران ما را برگردانید»
یکی دیگر از کارهایی که وی در ارائه سبک زندگی
جدید به آمریکاییان ارائه داد، راهاندازی آشپزخانه غذای ارگانیک در کاخ سفید و
استفاده از حیاط پشتی کاخ سفید به عنوان محلی برای پرورش زنبور عسل بود. البته
محصولات ارگانیک مورد استفاده در آشپزخانه کاخ سفید، در همین حیاط تولید میشوند.
میشل در ژانویه 2010 یکی دیگر از ابتکارات خود در عرصه
دیپلماسی عمومی را با راهاندازی وبسایتی به نام «حرکت کنیم Let's Move» رو کرد. وی
در این وبسایت در تلاش است تا با الگو قرار دادن مسئولان ردهبالای آمریکا برای
خانوادههای آمریکایی به آنان بیاموزد تا روش غذایی کودکان خود را تغییر دهند و از
چاقتر شدن کودکان که امروزه یکی از معضلات این کشور در حوزه سلامت است جلوگیری
کنند.
تصویر ورزش میان روز باراک اوباما و معاون اولش در کاخ سفید که قرار است الگویی برای همه کارمندان آمریکایی باشد
میشل اوباما اکنون بیشتر وقت خود را در حال کمک
به موسسات خیریه، بیمارستانها، کودکان بیسرپرست، زنان خانهدار و همسران نظامیان
آمریکایی است. صفحه توئیتر وی مشحون است از اخبار کمکهایی که طی سالهای اخیر به
این عده رسانده است.
صفحه
توئیتر میشل اوباما مشحون است از اخبار کمکهایی که طی سالهای اخیر به
کودکان، زنان خانهدار و همسران نظامیان آمریکا رسانده است.
طرفداری از ازدواج همجنسبازان
به گفته خود میشل اوباما در
انتخابات سال 2008، یکی از افتخارات زندگیاش که به آن مباهات میکند آن است که از
حقوق مردان همجنسباز و دموکرات دفاع کرده و همسرش در مسائل حقوقی LGBT (قوانین مرتبط با زنان همجنسباز،
مردان همجنسباز، دوجنسهها و تراجنسیتیها) و دفاع از قوانین مرتبط با آنان ید
طولایی دارد. میشل و همسرش باراک اوباما همواره مخالف اصلاح قانون منع ازدواج همجنسها
بودهاند. میشل اوباما در یکی از سخنرانیهای خود میگوید: دادگاه عالی آمریکا در
پرونده لاورنس در برابر تگزاس (یک تصمیم حقوقی تاریخی توسط دیوان عالی
ایالات متحده آمریکا بود. در یک
تصمیم ۶-۳ این دادگاه قانون سودومی در تگزاس و تمام
ایالتهای دیگری که این قانون را تصویب کردهبودند لغو کرد و اعمال جنسی بین همجنسبازان
در تمام در آمریکا قانونی شد. دادگاه عالی به استناد اصلاحیه چهاردهم قانون اساسی
ایالات متحده این کار را کرد.) به
عدالت نزدیک شد و ارتباط بین کشمکش حقوق مردان همجنسباز و حقوق مدنی را برقرار
کرد.
پس از لغو سیاست «هیچی نپرس هیچی نگو» Don't Ask Don't Tell (سیاستی که توسط دولت کلینتون از
28 فوریه 1994 برای عدم ورود مردان و زنان همجنسباز به ارتش آمریکا در نظر گرفته
شده بود) در 20 سپتامبر سال 2011، میشل اوباما در ملأ عام مردان همجنسباز عضو
ابتکار خانوادههای نظامی ملی را معرفی کرد؛ همان طور که قبلا نیز اشاره شده بود،
وی توجه خاصی به خانوادههای نظامیان در این کشور دارد.
میشل
و همسرش باراک اوباما از طرفداران ازدواج همجنسبازان در آمریکا هستند و
این عده اکنون جایگاه ویژهای در حزب دموکرات آمریکا دارند
میشل به همراه همسرش باراک، در ماه
می سال 2012 آشکارا ازدواج همجنسبازان را مورد توجه خود قرار دادند. پیش از این
میشل اوباما هرگز اقدام به چنین عملی نکرده بود. بنا به گفته مقامات رسمی کاخ سفید
میشل اوباما و والری جرت، مشاور ارشد وی، دو نفر از ثابتقدمترین افراد در
طرفداری از ازدواج همجنسبازان در زندگی باراک اوباما هستند.
میشل اوباما در این
باره میگوید: «این مسئله برای میلیونها آمریکایی و همچنین برای من و باراک
بسیار مهم است. اینها ارزشهای پایهای هستند که کودکان در سنین بسیار پایین میآموزند
و ما کودکان این سرزمین را تشویق میکنیم تا در تمام طول عمرشان با این ارزشها در
تعامل باشند. در کشوری که ما به کودکانمان میآموزیم که هر کسی تحت قانون میتواند
به اندازه مساوی حق داشته باشد، تبعیض قائل شدن علیه زوجهای همجنسباز کار درستی
نیست. به همین سادگی». وی در همایش ملی دموکراتها در سال 2012 چنین میگوید:
«باراک به رویای آمریکایی اعتقاد دارد زیرا در آن زندگی کرده است... و میخواهد بدون در نظر گرفتن اینکه چه کسی
هستیم، یا اهل کجاییم یا به دنبال چه هستیم یا به چه چیز عشق میورزیم، همه و همه
در این کشور فرصت تجربه آن را داشته باشند.»
تصویر عمومی و سبک زندگی
میشل اوباما
با ترقی گام به گام باراک اوباما
به سمت تبدیل شدن به یک نخبه سیاسی، میشل نیز گام به گام در فرهنگ عمومی مردم
آمریکا نفوذ کرده است. در ماه می سال 2006، مجله اسنس (ماهنامهای درباره زنان
دورگه آمریکایی-آفریقایی که مطالبی پیرامون زیبایی، سبک زندگی و مد منتشر میکند)
وی را جزو برترین 25 زن الهامبخش کل جهان معرفی کرده است و مجله ونیتی فیر
(درباره سبک زندگی و فرهنگ عمومی) در سالهای 2007 و 2008 جزو برترین 10 زن خوشلباس
دنیا معرفی کرد. و توسط مجله مردم در سال 2008 به خاطر اعتماد به نفس و شخصیتش
برترین زن آمریکا نیز شناخته شد.
متوسل شدن همسر باراک اوباما به رقص، برای افزایش ضریب نفوذ خود در میان مردم در یک برنامه تلویزیونی
هنگام برگزاری انتخابات شوهرش،
بسیاری از تحلیلگران بر این باور بودند که وی به عنوان یک زن آمریکایی-آفریقایی
به زودی به عنوان یک نقش مدل در میان تمام آمریکایی-آفریقاییهای جهان مطرح
خواهد شد. لباسهای انتخابی وی برای حضور در برنامهها بخشی از برترین لباسهای
جشنوارههای مد سال 2009 شدند. در حالی که باراک اوباما از لحاظ ظاهر و لباس چندان
مورد توجه کارشناسان قرار نمیگیرد، میشل به عنوان بازویی قدرتمند توانسته است این
بخش از کاستیهای شوهرش را پوشش دهد.
پشتیبانیهای عموم مردم آمریکا از
وی از همان آغاز باز شدن پایش به کاخ سفید به سرعت رشد کرد و سریعا به عنوان نقش
مدل (کسی که بیشترین توانایی در اثرگذاری روی جامعه برای حرکت به سمت و سویی خاص
را داشته باشد) در آمریکا مورد توجه همگان قرار گرفت. وی از همان آغاز کار، سفرهای
خود برای سر زدن به بیماران سرطانی را آغاز کرد و توسط هفتهنامه نیوزویک «قدرت
ستاره» نام گرفت و توسط وبسایت بزرگ اماسان وی را با عبارت «نمایش ظرافت
مردانه» توصیف کرد.
انضباط و استحکام بانوی اول آمریکا باعث شده است تا عدهای از منتقدانش یک تصویر فتوشاپی از وی با بازوان ستبر را در فضای مجازی منتشر کنند
وی به خاطر حسی که سبک زندگیاش به
افراد منتقل میکند با ژاکلین کندی همسر جان کندی رئیسجمهور مقتول آمریکا و به
خاطر ادب و انضباطش با باربارا بوش مادر جرج دبلیو و جب بوش مقایسه شده است. این مسئله
نشان میدهد که وی قدرت کلامی و انضباط را توامان با نرمی سبک زندگی زنانه همراه
کرده است. البته عدهای نیز وی را به دلیل سبک زندگیای که ارائه میدهد تنها یک
پوپولیست دانستهاند.
وی در سال 2010 با حدود 50 طرح
مختلف لباس از شرکتهای مختلف و با قیمتهای بینهایت بالا مشاهده شد؛ مطالعات
انجام شده نشان میدهد که وی برای تهیه لباسهایش فقط به یک شرکت چیزی کمتر 14
میلیون دلار پرداخته است. وی اکنون به عنوان تعیینکننده مد آمریکا شناخته شده است
به خصوص در لباسهای بدون آستین.
تصویر وی تا کنون روی جلد مجلاتی
چون ووگ و بتر هومس چاپ شده و تنها بانوی اول آمریکا است که شخصا برنده یک جایزه
اسکار را برای دریافت جایزهاش فراخواند. وی در فستیوال فیلمهای هالیوودی در سال
2013، به شکلی کاملا سیاسی، فیلم ضعیفی مانند آرگو که یک فیلم ضد ایرانی بود را به
عنوان برنده جایزه بهترین فیلم برگزید و این خود دو نشان بزرگ به همراه دارد: نخست
آنکه وی برای تنفیذ هر چه بیشتر قدرتش در فرهنگ آمریکا از هیچ کاری حتی از دست
بردن به جوایز اسکار فروگذار نمیکند و دوم آنکه با استفاده از همین قدرت نفوذش
سعی کرده است تا ایرانهراسی را در میان فیلمسازان آمریکایی بیش از پیش اشاعه
دهد.
رسانهها معمولا جلوههای بصری
و مدهایی که میشل اوباما به راه انداخته است را بیش از میزان کمکها و اعانههایش
به بیماران و بیخانمانها مورد توجه قرار دادهاند. وی دراین باره میگوید مایل
است تا تمرکز توجه رسانهها روی وی بیشتر در مورد رسیدگیاش به مسائل خانوادههای
نظامیان و کارگران باشد.
وی رابطه عمیقی با زنان خواننده آمریکایی دارد و به
وضوح در تلاش است تا استانداردی برای یک زن آمریکایی باشد. این مسئله را میتوان
از همکاریهای نزدیک خوانندگان و مدلهای زن آمریکایی با وی برای شرکت در همایشها
و میهمانیهایش فهمید.
سخن آخر
میشل اوباما اکنون در حال تدریس نوعی سبک زندگی جدید
آمریکایی به زنان جهان است. سبکی که ملغمهایست از همجنسبازی، غذای سالم،
لاغر ماندن، اسلام ستیزی و ایران ستیزی، خانوادهگرایی، مصرفگرایی، آیندهنگری و
قدرتطلبی.