هفته نامه تماشاگران امروز - رومینا تیموری: احتمالا نیکولو ماکیاولی، خوش شانس ترین فیلسوف سیاسی دنیاست؛ دست کم اگر فلاسفه عهد باستان را کنار بگذاریم. دلیلش هم ساده است؛ مردم دنیا حتی اگر نام او را نشنیده باشند، حتما با تز اصلی اش آشنا هستند: «هدف وسیله را توجیه می کند». این شاید اصلی ترین مفهوم سریال «هاوس آو کاردز» هم باشد. سریالی که در ایران تحت نام «خانه پوشالی» شناخته می شود. ترجمه ای که خیلی معنی عبارت یا بهتر بگوییم، اصطلاح انگلیسی را نمی رساند.

هاوس آو کاردز یعنی «هنر چیدن کارت ها بدون اینکه آنها بریزند» و این دقیقا همان کاری است که قهرمان سریال انجام می دهد. او به طرز ماهرانه ای از پله های سیاست بالا می رود و به هر وسیله ای که می شود، به هدفش می رسد.

خیلی ها اعتقاد دارند این سریال یکی از بهترین مجموعه های تلویزیونی آمریکایی است که توانسته در دل آمریکا از سیاست های این کشور و رفتار سیاستمدارانش انتقاد کند؛ آن هم انتقادهای سفت و سخت. شاید هم به همین خاطر بود که وقتی خبر پخش دوبله این سریال از شبکه نمایش پخش شد، بعضی ها آن را خیلی هم امر غیرطبیعی ندانستند.

 

HOUSE OF CARDS دقیقا همان هایی را می گوید که مخالفان آمریکا می گویند و پخشش از صدا و سیمای ما قاعدتا نباید امری غیرطبیعی باشد. با این همه خیلی ها به دیده تردید به خبر نگریستند، چه اینکه شبکه نمایش یک بار هم می خواست سریال «فرار از زندان» را پخش کند اما هرگز این اتفاق را عملی نکرد. انگار پخش سریال های به روز آمریکایی در ایران طلسم شده است. با اینکه هالیوود در سال های گذشته شاهد پخش تلویزیونی جدیدترین آثارش در شبکه های دولتی ایران بوده اما هرگز پای سریال های آمریکایی به امواج تلویزیون باز نشده تا همچنان بازار داغ دانلود اینترنتی و فروش خیابانی سریال های ینگه دنیا به حیات خود ادامه دهد. این مسئله ظاهرا گریبانگیر سریال خانه پوشالی هم شده.

پخش این سریال از هفته اول مهر ماه آغاز شد تا طلسم ها بشکند و البته موجی از اخبار و موضع گیری ها شروع شود که تازه کلید آن خورده است. در این شماره، پرونده کوچکی برای این سریال محبوب باز کرده ایم که خواندنش شدیدا به سریال بین ها توصیه می شود.

نمای کلی

علاقه مندان به سریال های آمریکایی جایگاه سریال «هاوس آو کاردز» را در میان هزاران برنامه تلویزیونی دیگر به خوبی می دانند. سریالی با ژانر سیاسی – جنایی که بیننده را هر قسمت پای تلویزیون میخکوب می کند. داستان سریال درباره جایگاه پست و مقام در آمریکا است. داستان شهوت و قدرت طلبی مردی را نشان می دهد که می خواهد تمام امور مربوط به کشور را در دست بگیرد؛ کسی که در سریال از او به عنوان مرد بد ذات و شیطان صفت و قدرت طلب یاد می شود.

این مرد می خواهد واشنگتن را از آن خود کند. کوین اسپیسی در نقش این فرد به ایفای نقش پرداخته است و در کنار او رابین رایت، نقش همسرش را ایفا می کند. همسری که تا میانه های راه همسو و هم جهت منافع همسر است اما از جایی به بعد تصمی م می گیرد جلوی او بایستد و این بار برای منافع خود بجنگد. شخصیت پردازی در این سریال چنان با ظرافت و دقت انجام شده و بازیگرن با چنان زیبایی به ایفای نقش پرداخته اند که بیننده گاهی موافق شخصیت منفی داستان نیز می شود.

 

سریال «هاوس آو کاردز» بر خلاف سریال های پر آب و رنگ آمریکایی، فضایی خشک و بعضا بی روح دارد اما همین فضا توانسته به خوبی مخاطب را جذب کند تا آنجا که به یکی از محبوب ترین سریال های سیاستمداران آمریکایی هم تبدیل شود.

عوامل سریال

کوین اسپیسی، بازیگر مطرح هالیوود که پیش از این در فیلم هایی همچون زیبایی آمریکایی، بازگشت سوپرمن، هفت، مظنونین همیشگی و ... بازی کرده، یکی از ستاره های بی چون و چرای این سریال است. رابین رایت، نقش مقابل اسپیسی هم دیگر ستاره این سریال است که با بازی فوق العاده اش سهم بسزایی در محبوبیت این سریال داشته. از دیگر بازیگران این سریال می توان به کیت مارا، کوری استول، میاکل گلی، سکینا جفری، کریستن کانلی و غیره اشاره کرد.

تهیه کنندگان این سریال هم لیست بلندبالایی دارند. «هاوس آو کاردز» 12 تهیه کننده دارد که مهم ترین آنها دیوی فینچر، کیون اسپیسی، رابین رایت و بو ویلیمون هستند.

و اما اصلی ترین فرد در این سریال کسی نیست جز بو ویلیمون، خالق اصلی «هاوس آو کاردز». او کسی است که نسخه آمریکایی این سریال را به نگارش در آورده و جدای از فیلمنامه نویسی، تهیه کنندگی و کارگردانی بعضی از قسمت ها را هم بر عهده گرفته است.

خانه پوشالی از تلویزیون ایران پخش شده!

راستش را بخواهید این سریال یک بار از تلویزیون ایران پخش ده؛ البته نه ورژن آمریکایی آن. این سریال در واقع برگرفته از یک سریال انگلیسی است با همین نام. سریالی که در دهه 90 از شبکه بی بی سی پخش می شد و دوبله اش را هم شبکه چهار خودمان پخش کرده. ورژن انگلیسی در دوره ای رخ می دهد که دوره مارگارت تاچر به عنوان نخست وزیر به سر آمده و اتفاقات پس از آن را برای چهار فصل به تصویر می کشد؛ البته جالب است بدانید که این سریال هم برگرفته از رمان های مایکل دایز است.

جالب اینجاست که شخصیت اصلی در نسخه انگلیسی، فرانک ارکهارت نام دارد که در نسخه آمریکایی تبدیل به فرانک آندروود شده است. هر دوی این شخصیت ها جدای اینکه نام کوچک شان به هم شباهت دارد، از لحاظ اخلاقی و میل به قدرت هم به هم شبیه هستند.

 

سریالی برای جشنواره ها

«هاوس آو کاردز» یکی از سر یال هایی است که در طول چهار فصلی که پخش شده، بارها نامزد جوایز مختلف شده و حتی جایزه های زیادی هم کسب کرده است. آخرین مورد هم نامزدی این سریال در جوایز امی است.

مایکل کلی، بازیگر نقش داگ استمپر، نامزد دریافت بهترین بازیگر مکمل مرد معرفی شد. جدای از کلی، کوین اسپیسی هم موفق شد نامزد بهترین بازیگر مرد، رابین رایت، بهترین بازیگر زن، ماهر شالا علی، بهترین بازیگر مرد مهمان، آلن پرستین و مولی پارکر، بهترین بازیگر زن مهمان شوند.

بد نیست بدانید فصل اول «هاوس آو کاردز» نامزد جایزه امی در سال 2013 در 9 بخش از جمله بهترین بازیگر زن و مرد سریال های داستانی (برای اسپسیسی و رایت) و بهترین کارگردانی سریال های داستانی (برای دیوید فینچر) و ... و همچنین نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد (اسپیسی) در بیستمین مراسم اهدای جوایز صنف بازیگران تلویزیون و هفتاد و یکمین دوره جوایز گلدن گلوب شده است.

فصل دوم این سریال هم حسابی پربار بود و از جوایز و افتخاراتش می توان به کسب 13 نامزدی در شصت و ششمین دوره جوایز امی، کسب جایزه گلدن گلوب در بخش بهترین بازیگر زن سریال های داستان تلویزیون (برای رابین رایت) و کسب عنوان بهترین برنامه تلویزیونی سال از «موسسه فیلم آمریکا» اشاره کرد.

و اما فصل سوم هم همچون دو فصل گذشته حسابی پربار بود که می توان به نامزدی در 10- بخش مختلف جوایز امی و کسب دو عنوان بهترین بازیگر مکمل مرد و بهترین موسیقی متن اشاره کرد.

«هاوس آو کاردز»؛ محبوب سیاستمداران

سریال «هاوس آو کاردز» را بی شک می توان یکی از محبوب ترین سریال های تاریخ دانست. خانم و آقای آندرووود، دو شخصیت اصلی داستان در کنار کارگردانی فوق العاده و فیلمنامه قوی به خوبی توانسته اند بینندگان زیادی را پای تلویزیون میخکوب کنند. کافی است تنها دو کلمه سلبریتی و «هاوس آو کاردز» را در گوگل سرچ کنید. لیست بلندبالایی از افراد مهم و سرشناس دنیا جلوی تان ردیف می شود که این سریال را دنبال می کنند.

 

 

مشهورترین آنها هم کسی نیست جز باراک اوباما رییس جمهور آمریکا. اوباما به نظر می آید در کنار کار پر مشغله ای که دارد، همیشه وقتی را برای تماشای سریال های محبوبش می گذارد. او اوایل سال میلادی، زمانی که فصل جدید این سریال روی سامانه نتفلیکس منتشر شد به سرعت در توییترش نوشت «فردا هاوس آو کاردز! لطفا اسپویل نکنید!»

اوباما چند سال پیش هم که مهمان برنامه آلن دی جنرس شده بود با تایید علاقه اش به این سریال گفت: «بگذارید یک چیزی به شما بگویم؛ زندگی در واشنگتن خسته کننده تر از آن چیزی است که روی صفحه تلویزیون می بینید. بیشتر روزهای من با ملاقات با مردانی سپری می شود که کت و شلوارهای خاکستری پوشیده اند و حرف هایی می زنند که به جذابی حرف های تلویزیون نیستند.»

یکی دیگر از اتفاقات جالبی که سال گذشته افتاد این بود که رابین رایت، بازیگر نقش کلیر آندروود دیداری با باراک و میشل اوباما داشته و در آن دیدار اوباما با طنز به رایت گفته است «من فقط می خوام بدونی که من به بدی فرانسیس (کوین اسپیسی) نیستم! اما این (میشل اوباما) خیلی شبیه توئه!»

هیلاری کلینتون و بیل کلینتون هم از زوج هایی هستند که با جدیت تمام این سریال را دنبال کنند. دو سال پیش زمانی که هنوز خانم کلینتون برای ریاست جمهوری آمریکا کاندیدا نشده بود، همراه با همسرش در عرض سه روز، فصل یک این سریال را تماشا کرده بودند. این موضوع را بیل کلینتون شخصا به کوین اسپیسی (بازیگر نقش اصلی سریال) گفته بود.

خانم کلینتون هم در مصاحبه با مجله پیپل گفته بود: «خدای من! اصلا باورم نمی شود که ما نشستیم و ساعت ها این سریال را تماشا کردیم. ما فقط می خواستیم یک قسمت تماشا کنیم ولی وقتی تمام می شد می گفتیم خب یک قسمت دیگر هم ببینیم و همین طور ادامه داشت و ما ساعت ها پای تلویزیون میخکوب شدیم.»

بد نیست بدانید بسیاری موضوع این سریال را به نوعی مرتبط با زوج کلینتون می دانند. یکی دیگر از اتفاقات جالبی که این سریال به همراه داشته، علاقه مندی شدید واشنگتن دی سی به آن است. میزان علاقه سیاستمداران واشنگتن به این سریال به حدی بوده که پس از پایان فصل اول آن، بعضی از سیاستمداران و اعضای کنگره متن صحبت های فرانک آندروود را درخواست کردند تا از آنها در راستای وظایف شان استفاده کنند.

سریالی گران تر از تصورات

سریال «هاوس آو کاردز» برخلاف سریال هایی همچون بازی تاج و تخت نه بازیگران بسیار زیادی دارد، نه فضایی تاریخی که نیاز به لباس های عجیب و غریب و آثار باستانی مختلف داشته باشد و البته جلوه های ویژه زیادی هم ندارد. با این حال هزینه ساخت این سریال بسیار بیشتر از آن چیزی است که تصورش را می کنید.

 

روزنامه هفت صبح - مرجان فاطمی: طولانی شدن روند ساخت معمای شاه و هزینه سرسام آور آن، مدیران جدید تلویزیون را به فکر اتخاذ تصمیمی قاطع برای سرعت بخشیدن به فرآیند تولید انداخت که نتیجه اش پخش هر شبی این سریال است.

سریال «معمای شاه» قرار است از 24 مهر هر شب از شبکه یک پخش شود. این مسئله را روز چهارشنبه مرتضی میرباقری در گفتگویش با خبرگزاری فارس اعلام کرد و یک دلیل برایش آورد. میرباقری گفت برای اینکه سریال بیننده بیشتری داشته باشد و هفتگی بودن آن باعث نشود که ریزش مخاطب پیدا کند، تصمیم گرفتند آن را به صورت «هر شبی» روی آنتن ببرند.

این اولین باری نیست که یک سریال الف ویژه تلویزیون چنین سرنوشتی پیدا می کند و از پخش هفتگی به هر شبی می رسد. طبق گفته میرباقری یکی از دلایل تلویزیون برای این اقدام، افزایش تعداد مخاطبان است اما قطعا این مسئله، تنها دلیل آن نیست. این تصمیم گیری دو دلیل دیگر هم دارد که میرباقری اشاره ای به آنها نکرده است.

 

طولانی شدن روند تولید

مهم ترین دلیلی که احتمالا تلویزیون برای گذشتن از خیر پخش هفتگی سریال داشته، مسئله بودجه است. سریال معمای شاه زمستان 90 کلید خورد و آبان سال 94، یعنی چهار سال بعد از شروع، اولین قسمت آن روی آنتن رفت. زمانی که پخش سریال شروع شد، ساخت پروژه همچنان ادامه داشت.

در شهریور 94، علی لدنی تهیه کننده سریال به باشگاه خبرنگاران گفته بود: «تاکنون تصویربرداری 80 درصد از کار به اتمام رسیده و 20 درصد آن باقی مانده است و پیش بینی می کنیم که تا 12 ماه آینده پروژه تکمیل شود.»

در واقع پروژه می بایست تا شهریور امسال تمام شود اما مرداد امسال، لدنی در گفتگویی با آی سینما توضیح داد که 5 درصد از فیلمبرداری کار باقی مانده و عوامل همچنان در حال کار هستند و این مراحل حتی همین الان هم تمام نشده. طبیعتا مراحل تولید پروژه ای با این عظمت، خرج زیادی برای صدا و سیما دارد و طولانی شدن روند تولید آن، مدام بر این هزینه ها اضافه می کند.

اجبار برای پایان کار

تا الان 43 قسمت از سریال روی آنتن رفته و در صورتی که می خواست به صورت هفتگی روی آنتن برود، طبیعتا تا بهار 96 پخش آن ادامه پیدا می کرد. قطعا با ادامه پیدا کردن پخش تا بهار، به همین نسبت مراحل ساخت بخش های باقی مانده هم ادامه پیدا می کرد و سازمان مجبور می شد در دوره زمانی طولانی تر برای فیلمبرداری و سایر مراحل تولید، هزینه بپردازد.

حالا در شرایطی که قرار است سریال پخش هر شبی داشته باشد، طبق اعلام خود سایت «معمای شاه» احتمالا پخش سریال تا بهمن ماه به پایان می رسد و در این صورت، عوامل مجبورند هر طور شده مراحل تولید آن را تا ابتدای زمستان به پایان برسانند.

 

ترس از تجربه کلاه پهلوی

تلویزیون با تصمیم هوشمندانه تغییر پخش سریال را از هفتگی به هر شبی، در واقع جلوی تکرار معضلی که زمان «کلاه پهلوی» وجود داشت را گرفت. همه به خاطر داریم که مراحل تولید «کلاه پهلوی» سال ها طول کشید و زمانی که روی آنتن رفت، همچنان بخش هایی از آن ضبط نشده بود. تلویزیون مدام به این پروژه بودجه تزریق می کرد و کار به کندی پیش می رفت.

احتمالا تلویزیون از ترس اینکه «معمای شاه» هم بخواهد چنین روندی را پی بگیرد، جلوی این واقعه را گرفت. ضمن اینکه «معمای شاه» سریال دوران عزت الله ضرغامی بود. در دوره محمد سرافراز ادامه پیدا کرد و حالا عبدالعلی علی عسگری مدیر جدید تلویزیون کماکان درگیر این پروژه است و می خواهد خیلی سریع تکلیف آن را روشن کند. در واقع معمای شاه تنها سریالی است که در دوره سه مدیر به طول انجامیده.

ترس از ریزش مخاطبان

از علت اصلی تلویزیون برای پخش هر شبی سریال که بگذریم، همانطور که مرتضی میرباقری معاون سیما هم توضیح داده، دلیل دیگر این تصمیم، ترس تلویزیون از ریزش مخاطبان سریال است. او گفته: «ما برای اینکه سریال از بینندگان بیشتری برخوردار شود و هفتگی بودن سریال باعث نشود که ریزش مخاطب داشته باشیم، تصمیم گرفتیم بعد از دهه اول محرم و از 13 محرم دوباره و از ابتدا این سریال را به صورت هر شبی از شبکه یک پخش کنیم.»

«معمای شاه» در 15-10 قسمت ابتدایی، مخاطبان بسیاری را به خودش جلب کرده بود. خیلی ها صرفا برای تطبیق اتفاقات داخل سریال با واقعیات مندرج در کتب تاریخی، مخاطب آن می شدند و عده ای دیگر همچنان به بهبود اوضاع آن امیدوار بودند. بعد از 20-15 قسمت کم کم تعداد مخاطبان ریزش پیدا کرد. راجع به سریال خیلی کم صحبت می شد و حتی رسانه ها هم عملا به آن نمی پرداختند.

این در حالی است که تازه قسمت 43 سریال روی آنتن رفته و تلویزیون باید مخاطبان را تا قسمت 80 با خودش همراه کند. احتمالا به این فکر کرده اند که اگر باکس ساعت 22:15 تلویزیون در شب های بلند پاییز و زمستان چیزی غیر از «معمای شاه» پخش نکند، مردم هر طور شده آن را تماشا می کنند.

 

بی سریالی در شب های پاییز و زمستان

غیر از دو دلیل قبل، یک دلیل دیگر هم وجود دارد؛ اینکه شبکه یک عملا برای پر کردن آنتن شب های پاییز و زمستان، سریال حاضر و آماده ای ندارد. چه از این بهتر که سریالی هشتاد قسمتی را بدون هیچ دغدغه ای روی آنتن بفرستد؟ جالب اینجاست که مدیران تصمیم گرفته اند سریال را مجددا از قسمت اول روی آنتن بفرستند. یعنی همه آنهایی که 43 قسمت قبل را هم تماشا کرده اند، مجبورند بنشینند و حدود یک ماه و نیم، هر شب سریال تکراری تماشا کنند.

البته با توجه به اینکه تولید سریال هنوز به پایان نرسیده و عوامل کماکان مشغول ساخت آن هستند، طبیعتا این امکان وجود نداشته که بخواهند قسمت های بعدی را به صورت هر شبی روی آنتن ببرند. بنابراین چاره ای غیر از بازپخش قسمت های قبلی وجود نداشته.

هر شبی شدن به دلیل استقبال؟

سایت سریال «معمای شاه» روز هشتم مهر خبر تغییر زمان پخش سریال را منتشر کرده. در این خبر علت پخش هر شبی سریال، تقاضای مخاطبان به تماشای قسمت های قبلی اعلام شده. در واقع نوشته شده «در ماه های گذشته بسیاری از مخاطبان سینما طی تماس با روابط عمومی سازمان صدا و سیما تقاضای پخش قسمت های گذشته این سریال را داشتند و بر همین اساس، از روز 24 مهر ماه پخش سریال معمای شاه از قسمت اول آغاز و تا پایان ادامه می یابد. پیش بینی می شود بر اساس این شیوه پخش شبانه، پخش معمای شاه تا پایان بهمن ماه ادامه یابد.»